Buitenverlichting kan een mooi esthetisch verlengde zijn van je interieur. Met prikspots of grondspots gericht op de buitenwand kan je voor een buitengewone sfeer rondom je woning zorgen. Afhankelijk van hoe ver je de spots van de wand plaatst en hoe ver je de spots uit elkaar zet bekom je verschillende resultaten. Wil je een egaal verlichte muur of heb je liever aparte lichtvlakken op de wand? We geven enkele richtlijnen in termen van afstand, openingshoek, wattage…. om tot het optimale verlichtingsresultaat te komen.
Wat zijn prikspots?
Prikspots zijn richtbare spots die geïnstalleerd worden op een grondpin. Handig want dat betekent dat de spots makkelijk kunnen worden verplaatst, mocht je aanpassingen willen doen aan je buitenverlichting. Prikspots zijn dus spots op pin die voor geconcentreerd gericht licht zorgen, vaak door middel van extra reflectoren.
Ook grondspots zijn een optie
Naast prikspots zijn ook grondspots uiterst geschikt voor het uitlichten van een muur. Een voordeel van grondspots ten opzichte van prikspots is dat ze nog volledig beloopbaar en overrijdbaar zijn en dus minder hinder veroorzaken. Bovendien vallen ze overdag haast niet op. Nadeel is wel dat eens ze geplaatst zijn, ze niet meer verplaatst kunnen worden. Spots op een grondpin zijn hierin flexibeler.
Welke afstand tussen de spots en de wand?
Als je de buitenwand van je woning wilt accentueren, moet je vooraf bepalen hoe ver je de prikspot van de wand gaat plaatsen. De afstand tussen de spot en de muur heeft namelijk invloed op de gecreëerde licht- en schaduweffecten. En die zijn allesbepalend voor de sfeer.
Vervolgens moet in overeenkomst met de afstand van de spot, de juiste openingshoek gekozen worden voor een optimaal resultaat. Op basis van de afstand van de muur en het te verlichten oppervlak dien je immers een passende openingshoek te kiezen.
Een prikspot met grote openingshoek ver van de wand plaatsen is niet ideaal aangezien er zo een groot stuk van de lichtbundel verloren kan gaan. Bij een grotere afstand van de muur zal de vereiste openingshoek om eenzelfde oppervlak te belichten bijgevolg kleiner zijn dan bij een kleinere afstand tussen spot en muur. In de afbeelding hiernaast wordt dit fenomeen geïllustreerd. De openingshoek deint namelijk uit naarmate de afstand groter wordt.
Op kleine afstand voor nadruk op textuur
Wanneer je een bepaalde prikspot dicht tegen de wand plaatst, zal de textuur van de wand zeer sterk worden benadrukt. Elke groef van de muur wordt extra in de verf gezet door de schaduwen en lichtcontrasten. Bij een kleinere afstand is het overigens meestal zo dat er afzonderlijke lichtbundels op de wand zichtbaar zijn.
Op verre afstand voor egale verlichting
Als je dezelfde spots verder van de wand plaatst zal er logischerwijs minder nadruk gelegd worden op de textuur van de muur. Een grotere afstand zorgt er bovendien voor dat de afzonderlijke lichtstroken minder zichtbaar zijn.
Gelijkmatige verlichting of afzonderlijke lichtvlakken
Wand gelijkmatig uitlichten
Als je je buitenwand gelijkmatig of egaal wenst te verlichten, moeten de prikspots doorgaans verder van de wand geplaatst worden. Natuurlijk is dit niet altijd even vanzelfsprekend. Je moet het immers doen met de ruimte die voor de muur voorhanden is. En zoals we eerder aanhaalden, zorgt een kleinere afstand sneller voor afzonderlijk zichtbare lichtbundels op de wand.
In onderstaande illustratie hebben we een wand van 5 m breed en 2 m hoog egaal verlicht met vier ledspots. Deze prikspots hebben elk een verbruik van 9 Watt en een openingshoek van 40°. Om tot een uniforme verlichting van de wand te komen dien je deze spots op een afstand van ongeveer 2,5 m van de wand te zetten. Tussen de spots is een ruimte van ongeveer 1,25 m voorzien. Op die manier krijg je over de volledige muur een gemiddelde Lux-waarde van 40 lx (eenheid van verlichtingssterkte). Een gemiddelde van 40 lx is meer dan genoeg voor sfeerverlichting. In het donker kan je met een kleine wattage immers al snel resultaten zien. De spots zijn op zo'n afstand geplaatst dat de lichtbundels niet afzonderlijk zichtbaar zijn op de wand.
Wand ongelijkmatig uitlichten
Als je prefereert dat er afzonderlijke lichtbundels worden getoond op de wand, moeten andere afstanden gerespecteerd worden. Je plaatst de prikspots in dit geval dichter tegen de wand en verder uit elkaar. Met ledspots heb je dit verschijnsel veel makkelijker dan bij andere lichtbronnen. Led heeft immers sterk gefocuste en afgebakende lichtstralen. Hierdoor zullen sneller lichtcontrasten op de wand ontstaan. Spaarlampen zijn dan weer zeer diffuus en zijn daarom zeer geschikt voor gelijkmatige verlichting.
Stel dat we de muur van in het voorgaande voorbeeldje (breedte: 5 m; hoogte: 2 m) willen verlichten op een ongelijkmatige manier, de afzonderlijke lichtvlakken moeten zichtbaar zijn. We plaatsen dezelfde vier spots nu op een kortere afstand van ongeveer 0,5 m van de wand. De ruimte tussen de spots is nog steeds dezelfde (1,25 m). Als je de spots verder uit elkaar zou zetten, krijg je al sneller dit gescheiden resultaat. De stralingshoek ten slotte is iets gewijzigd.
Je ziet in onderstaande illustratie dat er nu ovale lichtbundels op de wand worden gestraald. De gemiddelde Lux-waarde over de gehele muur is nog steeds 40 lx maar de contrasten zijn nu veel groter. Het verschil in lux tussen het sterkt verlichte punt (centrum lichtbundel) en het minst verlichte punt (buitenkant lichtbundel) is nu veel groter dan bij een egale verlichting.
We onthouden dus dat er een aantal zaken bepalend zijn bij het uitlichten van je buitenwand. Naargelang het soort buitenverlichting je wenst, kies je de afstand van de muur, de afstand tussen de spots, de openingshoek, het verbruik en de lichtbron. Elke keuze zal zijn impact hebben. Als je verplaatsbare spots gebruikt kan je spelen en experimenteren met licht om zo tot een sfeervolle buitenverlichting te komen.
Bekijk al onze buitenverlichting
Kom alles te weten over buitenverlichting
Wil je niet enkel je buitenmuur verlichten maar droom jij van een mooi verlichte tuin? Denk dan eerst goed na over welk type tuinverlichting je waar wil plaatsen. Bij functionele verlichting draait het rond veiligheid. Accentverlichting gebruik je om bijvoorbeeld een mooie boom in de spotlight te zetten. En sfeerverlichting zorgt voor die extra dimensie door diepte en schaduwen te creëren. Kriebelt het om aan de slag te gaan? Download dan zeker ons gratis e-book over buitenverlichting vol handige tips & tricks.